Toàn cảnh bờ biển Bắc Vân Phong – nơi phá sản tham vọng trở thành đặc khu kinh tế đầu tiên của miền Trung

Khu vực Bắc Vân Phong nằm ở vị trí cực Đông trên đất liền của Việt Nam, gần ngã ba các tuyến hàng hải quan trọng như: châu Âu – Bắc Á, châu Úc – Đông Bắc Á, và Đông Nam Á – Đông Bắc Á; là cửa mở hướng ra Biển Đông của vùng Tây Nguyên nói riêng và cả bán đảo Đông Dương nói chung đối với hành lang kinh tế Bắc – Nam và Đông – Tây. 

Nằm ở khu vực tâm điểm tỏa đến hầu hết các trung tâm kinh tế lớn của khu vực; là điểm hội tụ của các cảng biển khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Từ vịnh Vân Phong vượt Thái Bình Dương là ngắn nhất và thuận lợi hơn so với nhiều quốc gia khác. Chính vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1353/QĐ-TTg, ngày 23-9-2008 xác định sẽ xây dựng Khu kinh tế Vân Phong tỉnh Khánh Hòa trở thành cửa mở hướng ra biển và theo hướng hợp tác phát triển hành lang kinh tế Đông – Tây và Bắc – Nam.

Quốc lộ 1, đường bộ cao tốc Bắc – Nam (đã được quy hoạch), đường sắt Bắc – Nam chạy xuyên suốt qua khu vực; Quốc lộ 26 kết nối vùng Tây Nguyên thuận lợi hơn so với nhiều địa phương khác. Kết nối giao thông với sân bay Tuy Hòa, Phú Yên qua hầm Đèo Cả với khoảng cách hợp lý khoảng 35km. Có cảng biển tổng hợp Bắc Vân Phong có thể kết nối vận tải hàng hóa, hành khách bằng đường biển cả trong nội địa và quốc tế; các điều kiện hạ tầng khác như: cấp nước, cấp điện, viễn thông, hạ tầng khu tái định cư đã sẵn sàng.

Ngoài ra, khu vực Bắc Vân Phong nhiều vùng có mật độ dân số thấp, nhiều đất trống chưa xây dựng nên rất thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng và triển khai các dự án có quy mô lớn.

Vị trí khu vực Bắc Vân Phong đã được nhiều nhà đầu tư nước ngoài tổ chức khảo sát và đánh giá cao khả năng hội đủ các điều kiện lý tưởng về vị trí địa lý để xây dựng và phát triển một đặc khu kinh tế và đã đề xuất xây dựng mô hình đặc khu tại đây từ năm 2012.

Theo đánh giá của ông Johnathan Hạnh Nguyễn – Chủ tịch Hội đồng quản trị IPP, Vân Phong đang sở hữu những lợi thế mà các Đặc khu kinh tế Vân Đồn, Phú Quốc không có được. Ông mong muốn đầu tư xây dựng Đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong thành một đặc khu hiện đại, khác biệt với các đặc khu kinh tế khác trong nước. “Bằng tiềm năng liên danh với các nhà đầu tư lớn trên thế giới, IPP cam kết có thể xây dựng Đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong với tổng mức đầu tư khoảng 50 tỷ USD, vượt xa mức yêu cầu đầu tư của Chính phủ (400.000 tỷ đồng). Chúng tôi sẽ xây dựng Đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong thành trung tâm kinh tế, thương mại và du lịch của Asean”, ông Johnathan Hạnh Nguyễn khẳng định.

Ông Lee Dong Seok Derek – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn KPMG Hàn Quốc (liên danh với IPP) cho biết: “Đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong có khá nhiều lợi thế, lại nằm trong khu vực trung tâm đường hàng hải quốc tế. Chúng tôi muốn đầu tư, xây dựng Bắc Vân Phong với những dự án phức hợp: casino, sân gold, quần thể du lịch, trong đó có cảng du lịch với các tàu lớn nhất trên thế giới có thể ghé thăm.

Đặc biệt là xây dựng khu dân cư công nghiệp công nghệ cao (tức là kết hợp công nghiệp công nghệ cao với khu dân cư cao cấp). Người dân địa phương hiện hữu sẽ được tái định cư với cơ sở hạ tầng và đời sống tốt nhất. Đồng thời, khu phức hợp này sẽ có cơ sở giáo dục, y tế, hạ tầng xã hội hiện đại, thông minh”. Ông Lee Dong Seok Derek cũng cho biết, đặc khu sẽ sử dụng năng lượng tái tạo, an toàn và bền vững. Đồng thời, xây dựng mô hình thành phố thông minh hiện đại, kết nối với Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và quốc tế. Cơ sở hạ tầng này được vận hành hoàn toàn tự động. Khi triển khai các dự án ở từng hạng mục, chủ đầu tư sẽ hợp tác với các nhà đầu tư chuyên nghiệp khác có tính chiến lược, mang lại hiệu quả và tính khả thi cao.

Về cơ sở hạ tầng như: năng lượng, viễn thông, giao thông, hệ thống cung cấp nước… sẽ được đầu tư với kinh phí từ 3 đến 10 tỷ USD; sân bay khoảng 5 tỷ USD và đầu tư khoảng 5 tỷ USD xây dựng cảng nước sâu với dịch vụ vận tải hàng hải, đường bộ, logistic; các dịch vụ phục vụ cho cảng sẽ có vốn đầu tư khoảng 3 tỷ USD. Theo tiến trình đầu tư, nhà đầu tư này chia 3 giai đoạn: Giai đoạn 1, đưa ra được một kế hoạch đầu tư tổng thể trình các cấp chính quyền phê duyệt; kế hoạch thu hút các nhà đầu tư. Giai đoạn 2, xây dựng các cơ chế thu hút nhà đầu tư, sau đó lựa chọn các nhà đầu tư phù hợp và có kết nối với cộng đồng nhà đầu tư quốc tế. Giai đoạn 3: thiết lập văn phòng quản lý dự án, đo lường chỉ tiêu phát triển, quảng cáo truyền thông…

Tuy nhiên, mới đây UBND tỉnh vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị xem xét dừng Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội Đặc khu Bắc Vân Phong; đồng thời, kiến nghị sớm điều chỉnh quy hoạch khu vực này để kêu gọi đầu tư.

Theo UBND tỉnh, đến nay, các cơ quan chức năng của tỉnh đã thực hiện một số thủ tục để triển khai Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội Đặc khu Bắc Vân Phong như: dự thảo nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị công tác lựa chọn nhà thầu tư vấn lập quy hoạch… Tuy nhiên, do Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt vẫn chưa được Quốc hội thông qua nên quá trình triển khai lập quy hoạch khu vực bắc Vân Phong theo định hướng đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt gặp nhiều khó khăn, vướng mắc khi chưa xác định được cơ sở pháp lý, trình tự thủ tục, nội dung quy hoạch, hội đồng thẩm định và các nội dung liên quan khác.

Do những khó khăn, vướng mắc nêu trên, việc điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng khu vực bắc Vân Phong theo định hướng phát triển thành Đặc khu Bắc Vân Phong cũng chưa được triển khai. Đánh giá về kết quả đạt được và những khó khăn sau 5 năm thực hiện điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế Vân Phong đến năm 2030, UBND tỉnh nhận thấy: Khu vực nam Vân Phong đã có một số dự án đi vào hoạt động và đang xây dựng, như: Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin, Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong, Nhà máy Nhiệt điện Vân Phong 1, Khu công nghiệp Ninh Thủy, Cảng tổng hợp Nam Vân Phong… Tuy nhiên, ở đây một số khu chức năng vẫn chưa được triển khai. Trong khi đó, đối với khu vực bắc Vân Phong, do chủ trương xây dựng đặc khu có từ năm 2012 nên chưa triển khai lập quy hoạch các khu chức năng cho phù hợp.

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh cho rằng, theo định hướng quy hoạch chung đã được phê duyệt, một số khu chức năng và đất chưa sử dụng cần điều chỉnh và bổ sung các nội dung cho phù hợp với tình hình thực tế để kêu gọi đầu tư. Cụ thể, về khu phi thuế quan, theo quy hoạch đã phê duyệt có diện tích khoảng 920ha, còn khoảng 320ha chưa được định hướng quy hoạch. Các cơ sở và trung tâm công nghiệp ngoài khu phi thuế quan như: khu công nghiệp tập trung tại dốc Đá Trắng quy mô khoảng 300ha; khu phát triển công nghiệp Hòn Khói quy mô 250ha; một số phân khu chức năng công nghiệp khác cần được định hướng thành khu công nghiệp, điều chỉnh lại vị trí và quy mô để thuận lợi cho việc kêu gọi đầu tư.

Bên cạnh đó, khu vực Tuần Lễ – Hòn Ngang có diện tích tự nhiên khoảng 1.200ha, trong khi định hướng quy hoạch khu vực này cho các khu dịch vụ – du lịch – đô thị chỉ khoảng 572ha. Phần còn lại được định hướng là cây xanh sinh thái và mặt nước cần điều chỉnh cho phù hợp để khai thác hiệu quả quỹ đất. Các khu đô thị đa chức năng từ nam Tu Bông đến đèo Cổ Mã khoảng 900ha, trong khi khu vực này có diện tích tự nhiên khoảng 2.050ha.

Từ thực tế trên, UBND tỉnh Khánh Hoà đã có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét cho phép dừng việc lập Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội Đặc khu Bắc Vân Phong cho đến khi Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt được Quốc hội thông qua. UBND tỉnh cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế Vân Phong đến năm 2030 theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển, phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, tạo điều kiện kêu gọi nhà đầu tư.

Nguồn: https://vietnampropertyforum.vn/toan-canh-bo-bien-bac-van-phong/